Her yıl 10 Aralık tarihi, tüm dünyada Dünya İnsan Hakları Günü olarak kutlanır. Bu özel gün, sadece geçmişte kazanılan hakları anmakla kalmaz, aynı zamanda evrensel insan hakları mücadelesinin devam ettiğini ve herkesin onur ve eşitlik içinde yaşama hakkını koruma taahhüdünü pekiştirir.
Tarihsel Dönüm Noktası: Evrensel Bildirge
Bu günün temelini, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu tarafından 10 Aralık 1948'de kabul edilen İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (İHEB) oluşturur. İkinci Dünya Savaşı'nın yıkımından sonra, dünya liderleri bir daha asla benzer trajedilerin yaşanmaması için bir araya gelmiş ve "bütün insanlık ailesinin doğal onuruyla, eşit ve devredilemez haklarının tanınması" gerektiğini ilan etmiştir.
İHEB, bir anlaşma olmaktan ziyade bir bildirge olmasına rağmen, 30 maddesi ile tüm insanlığın temel hak ve özgürlüklerini belirleyen ve uluslararası hukukun gelişimine yol açan temel bir mihenk taşı olmuştur. Bu haklar arasında:
-
Yaşama, özgürlük ve kişi güvenliği hakkı,
-
Kölelik ve işkence yasağı,
-
Hukuk önünde eşitlik,
-
Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü,
-
Barışçıl toplanma ve örgütlenme özgürlüğü,
-
Eğitim ve çalışma hakkı bulunmaktadır.
Günümüzdeki Önemi ve Zorluklar
Dünya İnsan Hakları Günü, bu hakların evrensel ve devredilemez olduğunu hatırlatır. Coğrafya, ırk, din, cinsiyet veya herhangi bir statü farkı olmaksızın her bireyin bu haklara sahip olması esastır.
Ancak, kabulünün üzerinden onlarca yıl geçmesine rağmen, insan hakları mücadelesi maalesef hala bitmiş değildir. Bugün bile dünyanın birçok yerinde:
-
Savaşlar ve çatışmalar nedeniyle milyonlarca insan yerinden edilmekte.
-
Azınlık grupları ayrımcılığa ve baskıya maruz kalmakta.
-
Fikir ve ifade özgürlüğü kısıtlanmakta.
-
Yoksulluk ve eşitsizlik temel ekonomik ve sosyal hakların kullanımını engellemektedir.
Bu zorluklar, 10 Aralık'ın sadece bir kutlama değil, aynı zamanda dünya çapında insan hakları savunucularının (aktivistler, gazeteciler, avukatlar ve sivil toplum kuruluşları) çalışmalarına dikkat çekmek ve destek vermek için bir eylem çağrısı olduğunu gösterir.
Geleceğe Yönelik Taahhüt
10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü, her birimize düşen sorumluluğu hatırlatır: Haklarımızın bilincinde olmak, başkalarının haklarına saygı göstermek ve hak ihlallerine karşı sessiz kalmamak. İnsan haklarına saygılı ve adil bir dünya inşa etme hedefi, uluslararası işbirliği, hukukun üstünlüğü ve bireysel farkındalıkla mümkündür.
Bu gün, her birimizin insan haklarının savunulmasında küçük veya büyük bir rolü olduğunu yeniden teyit etme ve daha insancıl bir gelecek için çalışma sözü verme zamanıdır.
Dünya İnsan Hakları Günü Kutlu Olsun !
FOÇAGÜNDEM I 10 ARALIK 2025
